Συχνά ακούμε παιδάκια να ζητούν “νελό” αντί για “νερό” ή να απαιτούν επίμονα να πάνε στη “φάλασσα” αντί για τη “θάλασσα”. Οι γονείς, ανήσυχοι, συχνά παραπονιούνται ότι τα παιδιά τους «δεν μιλάνε σωστά». Όταν τέτοιες δυσκολίες στην ομιλία επιμένουν σε ηλικίες που φυσιολογικά θα έπρεπε να έχουν ξεπεραστεί, τότε μιλάμε για Αρθρωτικές και Φωνολογικές Διαταραχές που εξετάζει η Λογοθεραπεία.
Τι είναι οι Αρθρωτικές και οι Φωνολογικές Διαταραχές;
Οι δύο αυτοί τύποι διαταραχών αφορούν την παραγωγή και χρήση των ήχων του λόγου. Ειδικότερα:
🔹 Αρθρωτική Διαταραχή
Πρόκειται για δυσκολία στη σωστή παραγωγή και διαμόρφωση ενός ή περισσότερων φθόγγων. Τα λάθη εμφανίζονται στη διάρκεια παραγωγής μεμονωμένων ήχων και παραμένουν ακόμα και μετά τα αναπτυξιακά ορόσημα όπου αναμένεται η κατάκτηση των συγκεκριμένων ήχων.
Παραδείγματα:
- /λόδα/ αντί για /ρόδα/
- /θακούλα/ αντί για /σακούλα/
Συνηθισμένα αρθρωτικά λάθη αφορούν τα φωνήματα:
- /ρ/ → /λ/
- /σ/ → /θ/
🔹 Φωνολογική Διαταραχή
Αφορά την εσφαλμένη χρήση ήχων μέσα στις λέξεις, ενώ μεμονωμένα οι ήχοι παράγονται σωστά. Το παιδί κατανοεί και προφέρει τον ήχο, αλλά δεν τον ενσωματώνει σωστά στις λέξεις.
Παράδειγμα:
- Παράγει σωστά το /σ/ αλλά λέει /τόμα/ αντί για /στόμα/.
Αιτίες των Διαταραχών
- Κληρονομικότητα
- Μερική απώλεια ακοής, ιδιαίτερα στην πρώιμη γλωσσική ηλικία
- Δυσκολία ακουστικής διάκρισης και επεξεργασίας ήχων
- Δυσκολία χρονικής οργάνωσης
- Συναισθηματική ανωριμότητα
- Ελλιπή γλωσσικά ερεθίσματα από το περιβάλλον
Επιπτώσεις στη Σχολική Επίδοση
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά με φωνολογικά ελλείμματα στη νηπιακή ηλικία είναι πιθανό να εμφανίσουν:
- Δυσκολίες στο διάβασμα
- Δυσκολίες στην ορθογραφία
- Μαθησιακές δυσκολίες ευρύτερα
Πότε να Αναζητήσετε Βοήθεια
Αν το παιδί σας:
- Αντικαθιστά ήχους στην ομιλία του
- Δεν γίνεται κατανοητό από τρίτους
- Φαίνεται να αποφεύγει λέξεις ή να ντρέπεται να μιλήσει
Τότε είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε λογοθεραπευτή.
Η Σημασία της Έγκαιρης Παρέμβασης
Η πρώιμη διάγνωση και έγκαιρη λογοθεραπευτική παρέμβαση μπορούν να οδηγήσουν σε πλήρη αποκατάσταση των αρθρωτικών και φωνολογικών δυσκολιών, αποτρέποντας τη δημιουργία νέων εμποδίων στην επικοινωνία, τη μάθηση και την αυτοπεποίθηση του παιδιού.
