Οι φοβίες είναι έντονοι και παράλογοι φόβοι που προκαλούν άγχος και αποφυγή συγκεκριμένων καταστάσεων, αντικειμένων ή δραστηριοτήτων. Στην παιδική ηλικία, είναι φυσιολογικό τα παιδιά να έχουν κάποιους φόβους καθώς αναπτύσσονται και προσπαθούν να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους. Όταν όμως αυτοί οι φόβοι είναι υπερβολικοί, επίμονοι και επηρεάζουν την καθημερινότητα του παιδιού, τότε μπορεί να μιλάμε για φοβία.
Οι φοβίες αλλάζουν ανάλογα με την ηλικία και τη φάση ανάπτυξης του παιδιού:
- Βρεφική ηλικία (0-2 ετών): Φόβος για δυνατούς θορύβους, ξένα πρόσωπα, αποχωρισμό από τη μητέρα.
- Προσχολική ηλικία (3-6 ετών): Φόβος για το σκοτάδι, τέρατα, φαντάσματα, καταιγίδες, μοναξιά.
- Σχολική ηλικία (7-12 ετών): Φόβος για αποτυχία στο σχολείο, κοινωνική απόρριψη, ασθένειες, τραυματισμούς.
- Εφηβεία: Φόβοι που σχετίζονται με κοινωνικές καταστάσεις, εμφάνιση, κριτική ή απόρριψη από συνομηλίκους.
Τα παιδιά με φοβίες μπορεί να παρουσιάζουν:
- Έντονο άγχος ή πανικό μπροστά στο αντικείμενο του φόβου.
- Κλάμα, φωνές ή εκρήξεις θυμού.
- Σωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, ιδρώτα, τρέμουλο ή στομαχόπονο.
- Άρνηση να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες.
- Αποφυγή συγκεκριμένων τόπων ή ανθρώπων.
Πώς Μπορούν οι Γονείς να Βοηθήσουν;
- Αναγνώριση και αποδοχή του φόβου: Μην υποτιμάτε τον φόβο του παιδιού λέγοντας «μην κάνεις έτσι», αλλά δείξτε κατανόηση.
- Μίλησε για το φόβο: Δώστε του χώρο να εκφράσει πώς νιώθει. Ρωτήστε με ηρεμία και ενδιαφέρον.
- Αποφυγή υπερβολικής προστασίας: Η υπερπροστασία μπορεί να ενισχύσει τον φόβο.
- Σταδιακή έκθεση: Ενθαρρύνετε το παιδί να έρχεται σιγά-σιγά σε επαφή με αυτό που φοβάται (με ασφάλεια και υποστήριξη).
- Δώστε το καλό παράδειγμα: Τα παιδιά παρατηρούν τις αντιδράσεις των ενηλίκων. Μείνετε ήρεμοι μπροστά σε καταστάσεις φόβου.
- Ζητήστε βοήθεια ειδικού: Αν οι φοβίες είναι έντονες, χρόνιες ή επηρεάζουν την καθημερινή ζωή του παιδιού, ένας παιδοψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά.
Οι παιδικές φοβίες είναι συχνές και τις περισσότερες φορές ξεπερνιούνται με την πάροδο του χρόνου και τη σωστή στήριξη. Το σημαντικό είναι να υπάρχει κατανόηση, υπομονή και θετική ενίσχυση από το οικογενειακό περιβάλλον. Με αγάπη και ενσυναίσθηση, το παιδί μπορεί να μάθει να διαχειρίζεται τους φόβους του και να αποκτήσει αυτοπεποίθηση.
Περισσότερα στην Παιδοψυχολογική Υποστήριξη
